Hamar nerabetik zazpik pornografia kontsumitzen dute

Save the Childrenek egindako “(Des)información sexual: pornografia y adolescencia” txostenaren arabera, hamar nerabetik ia zazpik pornografia kontsumitzen dute eta, batez beste, 12 urterekin hasten dira horrelako edukiak kontsumitzen. Aipatu txostenaren xedea da nerabeek egiten duten sexu-edukien kontsumoa eta haien arteko harremanetan eta garapenean eduki horiek duten eragina aztertzea.

Azterketa horretan, 13 eta 17 urte bitarteko 1.753 neska-mutilek hartu dute parte, eta agerian utzi du pornografia-edukiak ikusten dituzten nerabeen erdia baino gehiago horietan oinarritzen direla beren esperientzietarako, eta % 30entzat pornografia dela sexualitateari buruzko informazio-iturri bakarra. 

Save the Childrenek dioenez, arriskua ez da gazteek pornografia ikustea; GKEaren ustez, arriskua da “haien sexu-nahia fikzioaren oinarri irreal, bortitz eta ezberdin batzuen gainean eraikitzen ari direla. Nerabe asko eduki pornografikoetan inspiratzen dira, horietako batzuk bortitzak eta botere-harremanetan oinarrituak, beren esperientzietarako”. Bereziki kezkagarria da, GKEak adierazten duenez, ikusten dutena imitatzen saiatzen direnean, hainbat kasutan ez diotela aldez aurretik bikotekideari baimena eskatzen. Mutilen % 12,2k bikotekidearen baimen espliziturik gabe egingo luke, nahiz eta bikotekideari ondo ez iruditu. Nesken kasuan ehuneko hori erdira jaisten da (% 6,3).

Eduki horiek kontsumitzeko moduari eta horretan ematen duten denborari buruzko alde handiak ere ageri dira txostenean: Mutilek ia egunero ikusten dute pornografia, eta neskek, berriz, astean edo hilabetean behin.

Mutilentzat, lehen sarbideak horrelako edukietara bilaketa aktibo bati edo hastapen-erritu moduko bati erantzuten dio; emakumeen kasuan, berriz, edukia nahi gabe aurkitu ohi dute eta pertsona ezezagunengatik jasotzeko arrisku handiagoa dute. Mutilek ”premia senak” asetzeko kontsumitzen dutela diote, eta neskek, berriz, haiengandik zer espero den ikasteko kontsumitzen dutela diote.

Jarduera arriskutsuak, indarkeria eta desberdintasuna 

Material pornografikoaren gehiegizko kontsumoak jarduera arriskutsuak, indarkeria eta desberdintasuna eragiten ditu nerabeen artean. Adibidez, nesken % 27,1ek ez daki preserbatiborik ez erabiltzea bezalako arrisku-jarduerak identifikatzen. Era berean, nerabeen ia erdiek adierazi dute ez dituztela beti babes-metodoak erabiltzen, eta % 13,7k ez dituztela inoiz edo ia inoiz erabiltzen.

Pornografia ikusi duten nerabeen % 13,8, gutxienez, behin jarri dira harremanetan Internet bidez pertsona ezezagun batekin helburu sexualekin. Horrek online indarkeria jasateko arrisku handia dakar, baita indarkeria fisikoa ere (benetako elkarketa izanez gero, nerabeek abusuak edo sexu-erasoak jasan ditzakete).

Save the Children-ek dioenez, “ezin dugu onartu sexu-edukiak nerabeentzako sexualitateari buruzko informazio-iturri bakarra izatea”. Pornografia sexualitateko irakasle eta kontsultategi bihurtu da nerabeentzat, jasotzen duten informazio faltagatik, eta oso kezkagarria da nola eragiten duen haien arteko harremanetan eta garapenean. 

GKEak adierazi duenez, “(Des)información sexual: pornografia y juventud” txostenak ematen dituen datuak ikusita, premiazkoa da Haurrak eta Nerabeak Indarkeriaren aurrean Babesteko Lege Organikoa bideratzea. Lege horrek ikuspegi prebentibo handia du, eta hezkuntza afektibo-sexuala barne hartzen du irakaskuntza arautuan zeharkako printzipio gisa; hala, ikasleek ikasgelan ikasiko lukete, betiere beren hezkuntza-etapari egokituta, indarkeria edo abusua detektatzeko gai izateko behar diren kontzeptuak, hala nola adostasuna, gorputzaren autonomia, emozioen garapena edo berdintasunezko harremanen sorrera. Indarkeriari aurrea hartzeko eta haurrak eta nerabeak hezkuntza afektibo-sexualari eta genero-berdintasuneko hezkuntzari buruzko gaietan ahalduntzeko sentsibilizazio-kanpainak ere aurreikusten ditu legeak.


Pornografiara sartzeko iturri nagusiak

  • Berdinek osatutako taldeen bidez (% 51,2 ). Pornografiarekin lehen kontaktua izateko bide nagusia da. Berdinen bidezko lehen harreman hori, mutilen kasuan, gizonezkoen sozializazio-prozesu gisa aurkezten da. Batzuetan, material hori partekatzeko helburua entretenitzea edo barre eginaraztea da.
  • Sarbidea zinemaren edo telebistaren bidez. Zinemak eta telebistak lehen pornografia-ekoizpenetan bakarrik agertzen ziren sexu-elementuak bereganatu  dituzte. Sexu-eduki esplizituak kultura-produktu normalizatuen bidez eskuratzeak etorkizuneko bilaketak baldintzatzen eta bultzatzen ditu.
  • Iragarkien bidez. Nahi gabe gertatzen omen da eta, batez ere, serieak eta filmak deskargatzeko aukera ematen duten orri eta plataformen bidez ematen da. Nahi gabeko sarbide horiek online indarkeria mota bat dira.  
  • Senitarteko baten bidez. Baliteke edukia zuzenean familiakoren batek erakustea (% 1,7) edo familiako norbaitek horretaz hitz egitea eta ondoren bilatzea (% 0,7).
  • Pertsona ezezagunen bidez (% 0,4 ).
  • Bilaketa aktiboaren bidezko sarbidea (% 28,5 ). Mutilek gehiago aipatzen dute sartzeko modu hori neskek baino, haien artean onarpen handiagoa dagoelako eta pornografia mota horrekin lotura handiagoa dutelako kontsumoa partekatzeko. Sarbide mota hori ez da 11 urte baino lehen gertatzen, eta gehienetan, bilaketa aktiboa egin aurretik, beste kanal baten bidez izan dute pornografiarako sarbidea.

Seme-alaben sexualitateari aurre egiteko gurasoentzako gida

Azken bi urteetan, inkestatutako nerabeen erdiek baino gehiagok sexu-prestakuntzako ordu bat eta lau ordu artean baino ez dute jaso. Horregatik, ez da harritzekoa ia gazteen erdiak gai afektibo-sexualei buruz informazio gehiago behar duela adieraztea. 

Save the Childrenek dioenez, “sexu-hezkuntza beharrezkoa da, pertsona guztien eskubidea da eta pertsona gisa garatzeko ezinbesteko tresna da. Hezkuntza afektibo eta sexualik gabe, eta Interneten erabilera seguru eta arduratsuko prestakuntzarik gabe, arrisku egoera eta portaerekiko esposizio handiagoa dago”.

Familiei, hezkuntzako eta osasuneko profesionalei eta nerabeei eurei laguntzeko, GKEak zenbait gomendio eman ditu txostenean errealitate berri horri aurre egiteko. Horrela, azterlanarekin batera, gurasoentzako berariazko gida bat ere prestatu da, seme-alaben sexualitateari nola heldu azaltzeko.

Era berean, GKE horrek Administrazioaren eta Interneteko plataformen arteko lankidetza eskatu du eduki pornografikorako sarbidea arautzeko mekanismoak ezartzeko eta, modu horretan, adin txikikoak pornografiara ez sartzeko. Plataforma horiek kontzientziatu eta arduratsuak izan beharko lukete, eta ziurtatu beharko lukete, edukia adin txikikoentzat egokia ez bada, 18 urtetik beherakoei sartzen uzten ez zaiela.