2024-25 ikasturtea hasi da Euskadin. Guztira, 358.463 ikasle hasi dira ikasgeletan unibertsitatez kanpoko etapetan, hots Haur Hezkuntzatik Batxilergoraino eta Lanbide Heziketaraino doazen horietan. Sare publikoan izan diren matrikulazioak nabarmen hazi dira, % 53 inguru. Sare horretan izan diren matrikula berrien % 94 D Ereduan egin dira.
Oro har, Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan izan diren matrikulen kopuruek behera egin dute (% 3 inguru) aurreko ikasturtearekin alderatuta. Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan eta Batxilergoan, berriz, ikasleen kopurua egonkor mantentzen da, 92.334 eta 33.202 matrikulekin, hurrenez hurren. Hala ere, Lanbide Heziketan izandako matrikulazioak nabarmen egin du gora (% 6,18) eta, modu horretan, 50.000 ikasle inguru ari dira ibilbide horretan trebatzen.
Irakaskuntza guztiz euskaraz eskaintzen duen D eredua nagusi da sare publikoan, matrikulen % 94arekin.
Irakaskuntza guztiz euskaraz ematen duen D eredua da nagusi sare publikoan. Matrikulazioen % 94 eredu horretan eman dira. Sare itundu-pribatuko datuak aintzat hartzen badira, D ereduan matrikulatutako ikasleak % 70 inguru dira. Izan ere, eredu horretan matrikulatutako ikasleen kopurua etapa guztietan hazi da, bereziki, Lanbide Heziketan, non % 3ko hazkundea izan duen. B ereduan matrikulatu diren ikasleak % 16 dira eta A ereduan (guztiz gaztelaniaz) % 13.
Ikasturte berria nobedade garrantzitsu batekin hasi da. Izan ere, ikasturte berriarekin batera indarrean sartu da pasa den urtearen amaieran onartu zen Hezkuntza Lege berria. Gainera, ikasturte berrian zehar, Hezkuntza Sailak euskal eskola publikoa eraldatzeko eta hobetzeko I. Plan Estrategikoa garatzeari ekingo dio. Plan horren helburuak dira, besteak beste, sistemako ikastetxeen hezkuntza-kalitatea hobetzea, hezkuntza-komunitatearen parte-hartzea sustatzea eta erronka berriei eraginkortasunez erantzungo dien ibilbide-orri argi eta egituratu bat lantzea.
Euskadi da itunpeko sareak pisu handiena duen Estatuko autonomia-erkidegoa. Ikasleen ia % 50 ikastetxe horietan matrikulatuta daude, eta gehienak erlijiosoak dira edo ikastolen sareko kide dira.
Giza baliabideen arloan, irakasleen eta langile laguntzaileen kopurua hazi egin da sare publikoan. Haur Hezkuntzako eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetan joan den ikasturtean baino 139 profesional gehiago arituko dira aurten eta DBHko, Batxilergoko eta LHko ikastetxeetan 617 gehiago. Beraz, guztira, 756 pertsona gehiago izango dira lanean lanaldi osoan. Horiez gain, Pedagogia Terapeutikoko irakasleen kopurua ere aurreko ikasturtekoa baino handiagoa da. Guztira 69,5 postu gehiago izango dira ikasturte berrian hezkuntza behar bereziak dituzten ikasleei laguntzeko.
Hezkuntza Lege berria
Eusko Legebiltzarrak Hezkuntza Lege berria onartu zuen pasa den urtearen amaieran. Lege berriak 1993an onartu zen Euskal Eskola Publikoaren Legea ordezkatzen du eta sare publikoa eta sare-itundua arautuko ditu.
Lege berriak ekartzen duen berritasun nagusietako bat, hain zuzen ere, bi sare nagusiak arautuko dituela da. Horrela, sare publikoko ikastetxeez gain, laguntza publikoa izanik kudeaketa pribatua duten itunpeko sareko ikastetxeak ere arautuko ditu.
Euskadi da itunpeko sareak pisu handiena duen Estatuko autonomia-erkidegoa. Ikasleen ia % 50 ikastetxe horietan matrikulatuta daude, eta gehienak erlijiosoak dira edo ikastolen sareko kide dira.
Itunpeko ikastetxe batek Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren kide izateko eta, hortaz, finantzaketa publikoa jasotzeko, baldintza batzuk bete beharko ditu. Horien artean daude, adibidez, euskararen erabilera lehenestea ikasgelan zein ikasgelatik kanpo, eta laikotasuna eta genero-askatasuna bermatzea.
Hezkuntza lege berriak ikaskuntzaren doakotasun osoa bermatzen du eta familiei kuotak edo aldizkako ekarpen ekonomikoak kobratzea debekatzen du.
Eredu linguistikoak
Legeak orain arte izan diren hiru hizkuntza-ereduak mantentzen ditu: A (gaztelania hizkuntza nagusia duena), B (euskara-gaztelania elebiduna) eta D (euskara hizkuntza nagusia duena). Hala ere, sistema eleanitz baten alde agertzen da, betiere euskara ardatz duelarik.
Helburua da, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaitzean, ikasle guztiek B2 maila izatea bi hizkuntza ofizialetan eta B1 maila atzerriko hizkuntzaren batean. Legeak ezartzen duenez, ikastetxe bakoitzak bere hizkuntza-proiektua landu beharko du.
Legeak arreta berezia jartzen du hizkuntza-helburuak lortzeko irakasleek lortu behar duten gaikuntzan. Horren baitan, irakasle guztiek euskarazko C2 maila izatea sustatuko da eta, ingelesez irakasten duten horien kasuan, C1 maila lortu beharko dute.
Eskola segregazioaren aurkako neurriak
Lege berriaren helburu nagusietako bat arrazoi sozioekonomikoengatik edo bestelako arrazoiengatik ikasleriaren segregazioa ekiditea da. Horretarako, Euskal Hezkuntza Zerbitzu Publikoaren kide diren ikastetxeek, publikoek zein itunpekoek, zaurgarritasun egoeran diren ikasleentzako plazak gorde beharko dituzte.
Legeak 2-6 urte bitarteko haurrentzako hezkuntzaren doakotasuna zabaltzeko aukera sartzen du. Era berean, Haurreskolak Partzuergoa zerbitzu publiko unibertsal eta doako gisa sustatzea aurreikusten da.
Finantzaketa publikoa jasotzen duten ikastetxe guztiek bakarrik eskaini ahal izango dute erlijioa ikasgaia legeak jasotzen duen gutxieneko baldintzetan, doktrinamendurik izango ez dela bermatzeko.
Lanbide Heziketa
Lanbide Heziketari dagokionez, legeak aukera ematen du irakasle-taldeak ikasleak oinarrizko heziketa-zikloetan sartzea proposa dezan, digitalizazioaren eta iraultza teknologikoaren bilakaera kontuan hartuta, bai eta ikasle migratzaileak lan-merkatuan integratzea ere.
